Trong thời đại thông tin bùng nổ hiện nay, việc tiếp cận, xử lý và tổng hợp lượng lớn dữ liệu nghiên cứu là một thách thức lớn đối với nhiều nhà nghiên cứu, sinh viên, chuyên gia và doanh nghiệp. Hai công cụ AI tiên tiến là NotebookLM của Google và Perplexity AI đang mở ra một kỷ nguyên mới cho trợ lý nghiên cứu, giúp người dùng làm việc hiệu quả hơn, chính xác hơn và tiết kiệm thời gian đáng kể.
NotebookLM – Trợ lý nghiên cứu cá nhân dựa trên nguồn dữ liệu của bạn
NotebookLM (Notebook Language Model) là công cụ AI được Google phát triển dựa trên nền tảng mô hình ngôn ngữ Gemini, chuyên biệt cho việc hỗ trợ nghiên cứu và học tập dựa trên dữ liệu cá nhân do người dùng tải lên. Thay vì phải tìm kiếm thông tin rải rác trên Internet, người dùng chỉ cần tải lên các tài liệu như Google Docs, PDF, bài nghiên cứu, video, âm thanh, trang web,… và NotebookLM sẽ phân tích, tổng hợp, trả lời câu hỏi, tạo tóm tắt hoặc giải thích các khái niệm phức tạp dựa trên chính nguồn tài liệu đó
Ưu điểm nổi bật của NotebookLM:
- Phân tích dựa trên nguồn dữ liệu cụ thể: Mọi câu trả lời đều được trích dẫn chính xác từ tài liệu người dùng cung cấp, đảm bảo độ tin cậy và minh bạch, khác biệt hoàn toàn với các chatbot AI chung chung như ChatGPT vốn không thể xác minh nguồn gốc thông tin.
- Tương tác đa dạng: Người dùng có thể hỏi đáp, yêu cầu so sánh, tạo dàn ý, thậm chí biến tài liệu thành podcast để nghe khi di chuyển, giúp tiếp thu kiến thức linh hoạt hơn.
- Quản lý tài liệu thông minh: Hỗ trợ tải lên tới 50 nguồn tài liệu với tổng dung lượng lên đến 25 triệu từ, giúp xử lý lượng lớn thông tin đa dạng trong một không gian làm việc duy nhất.
- Ứng dụng đa dạng: Từ nghiên cứu học thuật, phân tích thị trường, lập kế hoạch marketing đến tổng hợp báo cáo, NotebookLM giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả công việc
- Tương tác với tài liệu: Người dùng có thể tải lên nhiều loại tài liệu khác nhau như Google Docs, PDF, trang web, video YouTube, và NotebookLM sẽ phân tích, tạo tóm tắt, câu hỏi gợi ý, bảng nội dung, hướng dẫn học tập, thậm chí biến tài liệu thành podcast để nghe.
- Quản lý và tổ chức: Các tài liệu được tổ chức trong các “notebooks” riêng biệt, giúp quản lý và truy cập thông tin dễ dàng hơn, mỗi notebook hoạt động độc lập với nhau.
- Bảo mật: Google cam kết không sử dụng dữ liệu người dùng tải lên để huấn luyện mô hình, đảm bảo tính riêng tư và bảo mật thông tin cá nhân
Những cập nhật mới nhất của NotebookLM
- Giao diện mới: Google đã cập nhật giao diện NotebookLM với thiết kế trực quan hơn, chia màn hình thành ba phần rõ ràng giúp quản lý và tạo nội dung dựa trên nguồn tài liệu dễ dàng hơn.
- Tính năng Audio Overview tương tác: Phiên bản mới cho phép người dùng không chỉ nghe tóm tắt tài liệu dưới dạng podcast mà còn có thể tương tác trực tiếp với các “host” AI bằng giọng nói, hỏi thêm chi tiết hoặc yêu cầu giải thích khác, làm cho trải nghiệm học tập cá nhân hóa và sinh động hơn.
- Mở rộng giới hạn nguồn và dung lượng: Người dùng giờ đây có thể tải lên tới 50 nguồn tài liệu, mỗi nguồn có thể chứa tối đa 500.000 từ, tổng cộng lên đến 25 triệu từ, giúp NotebookLM xử lý và tổng hợp lượng thông tin rất lớn.
- Tính năng Discover Sources: AI có thể tự động tìm kiếm và tóm tắt các bài nghiên cứu, video, và nội dung web liên quan, hỗ trợ người dùng mở rộng nguồn tư liệu một cách nhanh chóng.
- Mind Maps: Tính năng bản đồ tư duy mới giúp người dùng dễ dàng hình dung và kết nối các ý tưởng từ tài liệu.
- NotebookLM Plus: Phiên bản cao cấp dành cho doanh nghiệp, tổ chức giáo dục và nhóm làm việc, cung cấp nhiều tính năng nâng cao như số lượng Audio Overview, notebooks và nguồn tài liệu nhiều hơn gấp 5 lần, khả năng tùy chỉnh phong cách và tông giọng trong nội dung, cũng như hỗ trợ cộng tác nhóm với phân tích sử dụng để nâng cao hiệu suất
Perplexity AI – Nâng tầm nghiên cứu chuyên sâu với Deep Research
Perplexity AI là một nền tảng AI tìm kiếm và trả lời thông tin theo thời gian thực, nổi bật với tính năng Deep Research ra mắt đầu năm 2025. Deep Research không chỉ đơn thuần trả lời câu hỏi mà còn thực hiện quá trình nghiên cứu chuyên sâu giống như một chuyên gia thực thụ: tự động thực hiện hàng chục lượt tìm kiếm, đọc hàng trăm nguồn tài liệu, phân tích và tổng hợp thành một báo cáo chi tiết, rõ ràng trong vòng 2-4 phút
Điểm mạnh của Perplexity Deep Research:
- Khả năng lập kế hoạch và suy luận liên tục: AI sẽ phân tích câu hỏi, chia nhỏ thành các phần, tìm kiếm và đánh giá từng nguồn thông tin, sau đó tổng hợp kết quả một cách logic và có hệ thống, tương tự cách một nhà nghiên cứu chuyên nghiệp làm việc.
- Báo cáo chi tiết và minh bạch: Kết quả cuối cùng là một báo cáo dài khoảng 3 trang, kèm theo danh sách nguồn tham khảo đầy đủ, giúp người dùng dễ dàng kiểm chứng và sử dụng thông tin.
- Miễn phí và đa nền tảng: Deep Research hiện đã có trên web, sắp tới sẽ hỗ trợ iOS, Android và Mac, với giới hạn truy vấn dành cho người dùng miễn phí và không giới hạn cho người dùng Pro.
- Ứng dụng rộng rãi: Từ nghiên cứu tài chính, marketing, sản phẩm đến các lĩnh vực chuyên sâu khác, Perplexity giúp rút ngắn thời gian nghiên cứu từ hàng giờ xuống còn vài phút
Giới thiệu về Perplexity Space
Perplexity Spaces là tính năng giúp người dùng tổ chức và quản lý các cuộc trao đổi (Threads) và tệp tin theo chủ đề hoặc dự án cụ thể, tạo nên một không gian kiến thức chuyên biệt và có cấu trúc rõ ràng. Spaces cho phép bạn nhóm các cuộc hội thoại và tài liệu liên quan vào cùng một nơi để dễ dàng truy cập, theo dõi và phát triển nghiên cứu hoặc dự án cá nhân cũng như làm việc nhóm hiệu quả hơn
Các điểm nổi bật của Perplexity Spaces:
- Tổ chức nghiên cứu: Bạn có thể gom các Threads (chuỗi câu hỏi và trả lời) vào từng Space dựa trên chủ đề, dự án hoặc sở thích cá nhân, giúp quản lý thông tin khoa học và có hệ thống hơn.
- Cộng tác nhóm: Spaces cho phép mời người khác tham gia với vai trò người xem hoặc cộng tác viên, từ đó mọi người có thể cùng tạo mới Threads hoặc tiếp tục các cuộc trao đổi hiện có, hỗ trợ làm việc nhóm và chia sẻ kiến thức.
- Tải lên và tìm kiếm tài liệu: Đối với người dùng Perplexity Pro và Enterprise Pro, có thể tải lên tới 50 file trong mỗi Space, giữ chúng cho đến khi bạn quyết định xóa. AI sẽ tìm kiếm đồng thời trên web và trong các file đã tải lên, cung cấp câu trả lời phù hợp và chính xác hơn.
- Tùy chỉnh nguồn tìm kiếm: Người dùng có thể chọn tìm kiếm trong web, trong file, trong các đường link đã tải lên hoặc kết hợp cả ba để có kết quả toàn diện nhất.
- Quản lý quyền truy cập: Bạn có thể kiểm soát ai được xem và cộng tác trong Space của mình, đảm bảo tính bảo mật và phân quyền hợp lý.
Lợi ích khi sử dụng Perplexity Spaces
- Giúp duy trì các trung tâm kiến thức có tổ chức, dễ dàng truy xuất và mở rộng.
- Hỗ trợ tối ưu hóa công việc nghiên cứu cá nhân hoặc nhóm, đặc biệt với các dự án phức tạp cần tổng hợp nhiều nguồn thông tin.
- Tăng cường khả năng cộng tác và chia sẻ kiến thức trong môi trường làm việc hoặc học tập.
So sánh Perplexity Spaces với NotebookLLM
| Tiêu chí | Perplexity Spaces | NotebookLLM |
| Nguồn dữ liệu | Kết hợp web và tài liệu cá nhân (đa dạng định dạng) | Tài liệu do người dùng tải lên (Google Docs, PDF, Slides, URL) |
| Phạm vi ứng dụng | Không gian kiến thức đa mục đích, hỗ trợ cộng tác nhóm | Phân tích tài liệu chuyên sâu, hỗ trợ cá nhân |
| Tính năng nổi bật | Tìm kiếm tổng hợp, chọn mô hình AI, chia sẻ và cộng tác | Tóm tắt, trả lời câu hỏi, podcast từ văn bản |
| Đối tượng phù hợp | Nhóm làm việc, dự án đa ngành, người dùng cần tổng hợp web và file | Sinh viên, nhà nghiên cứu, người cần phân tích tài liệu sâu |
Việc kết hợp sử dụng cả hai công cụ này sẽ giúp người dùng vừa có thể khai thác tối đa dữ liệu cá nhân, vừa cập nhật các thông tin mới nhất và toàn diện từ Internet, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả nghiên cứu một cách vượt trội.
Kết luận
NotebookLM và Perplexity AI đang định hình lại cách thức nghiên cứu và học tập trong kỷ nguyên số. Với khả năng xử lý nguồn dữ liệu lớn, cung cấp câu trả lời chính xác, minh bạch và các báo cáo nghiên cứu chuyên sâu, hai công cụ này là trợ lý đắc lực giúp người dùng tiết kiệm thời gian, nâng cao độ chính xác và mở rộng tầm hiểu biết. Dù bạn là nhà nghiên cứu học thuật, chuyên gia phân tích hay người làm marketing, việc tận dụng sức mạnh của NotebookLM và Perplexity AI sẽ là bước tiến quan trọng để đạt được thành công trong công việc và học tập.
